Po co komu nawigacja klasyczna?
Czy umiejętność konstrukcji linii pozycyjnej z kąta poziomego jest niezbędna, by pływać po morzach i oceanach? I tak, i nie. W dzisiejszych czasach dobrze obsługiwane mapy elektroniczne i GPS praktycznie „robią całą robotę” za nas. Jeśli jeden odbiornik GPS się zepsuje, zawsze pozostaje oprogramowanie w telefonie czy tablecie, które również pozwala nawigować całkiem precyzyjnie. Czy jednak warto zdawać się całkowicie na elektronikę? Postaramy się przekonać cię, że świadome żeglowanie to więcej radości, a znajomość reguł, którymi rządzi się nawigacja tradycyjna, może uchronić cię przed niebezpieczeństwami i… zwykłą nudą.
Jak pisze Jacek Czajewski w przedmowie do wydania IV „Nawigacji dla żeglarzy”: „(…) moim zdaniem, każdy żeglujący po morzu powinien znać podstawy klasycznej nawigacji, tak jak powinno się znać tabliczkę mnożenia, choć w każdym telefonie komórkowym jest kalkulator. Brak podstaw tej wiedzy obniża kwalifikacje żeglarza, natomiast dysponowanie nią potrafi dać satysfakcję i wiele radości, dla której przecież wyruszamy na morze”. Zgadzasz się? No to zobaczmy, co to za „zapomniana” wiedza kryje się pod pojęciem „nawigacji klasycznej”.
Nawigacja klasyczna – o co właściwie chodzi?
Nawigacja morska ma za zadanie pomóc nam dopłynąć z punktu A do punktu B bezpieczną drogą. Aby zaplanować taką podróż, trzeba umieć określić pozycję jachtu i wyznaczyć właściwy kurs. I tu zaczyna się prawdziwa przygoda… Bo oczywiście, zależnie od przyjętej metody i dostępnych środków, sposobów na wyznaczenie trasy na morzu jest wiele. Niektóre z nich możesz poznać na kursie nawigacji w Fair Winds, ale niektóre na tyle wypadły z obiegu, że ostały się jedynie w specjalistycznej literaturze przedmiotu. Ale! Nie cała „starożytna” nawigacyjna wiedza powinna zostać odesłana do lamusa. Co zatem warto umieć?
Kluczowe umiejętności nawigacyjne
Aby świadomie korzystać z nawigacji elektronicznej, warto znać podstawowe pojęcia geograficzne opisujące Ziemię. Chodzi nam o szerokość i długość geograficzną. Dlaczego? Bo pozycja, którą odczytujesz z urządzeń elektronicznych na jachcie i którą czasem podajesz przez radio, to właśnie szerokość i długość geograficzna, a nie przypadkowy rząd cyfr. A czym są te wartości tak naprawdę?
- Długość geograficzna danego punktu na Ziemi jest kątem zawartym między płaszczyzną południka zerowego a płaszczyzną południka przechodzącego przez ten punkt. Mówi nam, jak bardzo „na prawo” lub „na lewo” jesteśmy od południka Greenwich.
- Szerokość geograficzna punktu na kuli ziemskiej to z kolei informacja, jak bardzo nad lub pod równikiem się znajdujemy. Precyzyjniej mówiąc, jest to kąt między płaszczyzną równika, a promieniem Ziemi biegnącym do punktu, który nas interesuje.
Jeśli znamy już podstawowe pojęcia geograficzne, możemy zrozumieć lepiej, co oznacza kierunek na morzu i planowanie rejsu. Cała sztuki nawigacji polega bowiem na tym, by obrany kurs pozwolił ci jak najsprytniej dopłynąć z pozycji A do B, z uwzględnieniem wszystkich przewidywalnych przeciwności losu, jakie może zgotować ci morze.
Im więcej będziesz wiedzieć i potrafić, tym łatwiej będzie ci zaplanować rejs tak, by był przyjemny i bezpieczny. Proste, prawda?
W kolejnych częściach tego artykułu opowiemy więcej o określaniu pozycji i wyznaczaniu kursu metodami tradycyjnymi. Z nami przygotujesz się do sezonu wzorowo!